ثمین باغچه‌بان

Samin Baghtcheban

آهنگساز، استاد موسیقی هنرستان عالی موسیقی

ثمین باغچه بان آهنگساز، شاعر، نویسنده و مترجم زاده 1304 در تبریز، یکی از آهنگسازان به نام موسیقی ایران است. یکی از ویژگی های آثار او داشتن هویت ایرانی است. مثل سوییت  سمفونیک بومی وار و باله زال و رودابه برگرفته از داستانی در شاهنامه. سال ها در هنرستان عالی موسیقی به تدریس مشغول بود و شاگردان زیادی را تحویل جامعه موسیقی و هنر و فرهنگ ایران داد.

ایشان در 7 سالگی به تهران آمد و با توجه به علاقه مندی به ساز پیانو، و به علت نبود پیانو در خانه مجبور شد ساز ویلن را برای آموزش موسیقی برگزید ولی از این ساز استقبال نکرد و پس از پذیرفته شدن در هنرستان موسیقی، ساز ابوا که یک ساز از خانواده بادی های چوبی است را انتخاب کرد و ادامه داد.  در دوره تحصیل و قابلیت های بالای او، جزو اولین دسته از هنرجویانی بود که برای بورس تحصیلی انتخاب و به کشور ترکیه اعزام و در کنسرواتوار دولتی آنکارا به یادگیری دروس آهنگسازی کلاسیک مشغول شد.

ایشان پس از تحصیل در سال 1330 به ایران بازگشت و در هنرستان عالی موسیقی به تدریس مشغول گردید.

ثمین باغچه بان علاوه بر تدریس دروس آهنگسازی مجموعه آثاری با نام مجموعه رنگین کمان برای کودکان و نوجوانان، نوشت که اشعار آن نیز متعلق به خود اوست و این مجموعه سالیان سال است که توسط کودکان و نوجوانان ایران زمین زمزمه می شود، او در مصاحبه ای اشاره به فرهنگ زیبای ایرانی و برپا داشتن مراسم متعدد در آیین ایرانیان از جمله عید نوروز ، چهارشنبه سوری و … و همچنین بازی های کودکان در ادبیات شفاهی و فولکلوریک، جای جای  ایران زمین را دستمایه ساخت موسیقی برای کودکان و نوجوانان نمود که این آثار تا به امروز بر سر زبان هاست.

این قطعات پیش از بهمن 57، با همکاری نوازندگان ارکستر سمفونیک رادیو وین ضبط و منتشر شد. نسلی از کودکان ایرانی در آن زمان با این آلبوم بزرگ شدند و همچنان بسیاری از مراکزی که در ایران در زمینه آموزش موسیقی به کودکان فعالند از این آلبوم بهره گرفته و میگیرند.

 آلبوم «رنگین کمون» با همکاری ارکستر سمفونیک رادیو وین به رهبری توماس کریستین داوید ، گروه همسرایان میترا ،به رهبری اِولین باغچه‌بان(همسر استاد باغچه بان که خود نیز پیانیست و رهبر کر بودند) در شهر وین در کشور اتریش اجرا و ضبط شده است.

تکخوانان این مجموعه کم نظیر از بهترین اساتید رشته آواز کلاسیک در ایران بودند. از جمله این هنرمندان می توان به منصوره قصری(سوپرانو) و اولین باغچه بان(متزو سوپرانو) اشاره کرد.

آهنگ های این آلبوم به ترتیب عبارتند از: روز برف بازیه، گنجشک و برف و بارون، ترن قشنگ من، جای آهو، گربه ای که مادره، کرنگ بلا، عروسک جون، پنج تا نقاشی و باغ ما پرچین داره

نگاه صادقانه و علاقه ثمین باغچه بان را به کودکان ایران زمین می توان در متن اشعار این مجموعه احساس کرد. او در زمانی این مجموعه را خلق کرد که موسیقی مختص کودکان و نوجوانان به طور ویژه برای این سنین وجود نداشت. این مجموعه توسط کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان بر روی صفحه 33 دور منتشر شد.
او در سال های بعد و پس از مهاجرت به کشور ترکیه مجموعه دوم را با عنوان چهارشنبه سوری منتشر کرد ترانه های این مجموعه نیز به ترتیب عبارتند از: چهارشنبه سوری، کبوتر، ستاره دشت، بارون،پینه دوز، عروسک، کشتی.
این دو مجموعه تنها یادگار او در آفرینش موسیقی برای کودکان ایران بود. او در سال 1386 دور از وطن و در انزوا ، ما را برای همیشه ترک گفت.

روحش در آرامش ابدی و یاد و نام او تا ابد جاویدان باد.

Scroll to Top