اسکروچ نباشیم
حتماً شما هم انیمیشن اسکروچ را دیدهاید؛ اسکروچی که باوجود تمکن مالی، حاضر نبود به احدی کمک کند. اما در بزنگاههای زندگی، دوست فوتشدهاش که از شدت خسّت و تنگنظری دستکمی از خودش نداشت، به خوابش میآید و با سفر به گذشته و آینده، دریچهای نو به روی او باز میکند. اینگونه است که اسکروچ رفتار اسکروچی را کنار میگذارد و به فردی دستودلباز بدل میشود.
از این موضوع سرگرمکننده که بگذریم، خوب است بدانید که در میان نیاکان اولیه ما، یعنی پیروان دین زرتشت، روزی برای “داد و دهش” وجود داشته که شباهت فوقالعادهای به یکی از جشنهای امروزی ما دارد.
حتماً میپرسید کدام جشن؟ کمی صبر کنید و اجازه دهید حرفم را کامل کنم.
در گاهشمار زرتشتی، که هرروز آن نامی برای خود دارد، “وَرَهرام” نام یکی از روزهای خجسته در آیین زرتشتی است. زرتشتیان در بیستمین روز هرماه به نیایشگاههای خود میروند و ضمن نیایش، به داد و دهش نیز میپردازند که شباهت زیادی به جشن نیکوکاری امروزی دارد.
زرتشت، مانند هر پیامبر بزرگ دینی، به پیروان خود توصیه میکرد که خوشبختی از آنِ کسی است که در پی خرسندی دیگران باشد. او همچنین پیروانش را به پیشیجویی و رقابت در کار خیر دعوت میکرد و در جایی گفته است: “هر یک از شما باید در کردار نیک از دیگری پیشی جویید و با این روش زندگی خود را خوش و خرم سازید.” (گاتها، هات ۵۳، بند ۵)
کمک به دیگران، از هر نوعی که باشد، موجب ایجاد شور و نشاط در فرد کمککننده میشود، البته به شرطی که از صمیم قلب انجام شود. لزومی ندارد که کمک ما بزرگ یا حتماً مالی باشد؛ مثلاً میتوانیم به مادرمان در نظافت خانه کمک کنیم، نانی بخریم و زحمت صف ایستادن را از پدرمان بگیریم، یا حتی هرروزمان را با یک لبخند ساده و صمیمی آغاز کنیم. تمام این کارها حس خوبی را در ما و دیگران ایجاد میکند.
هر کار نیکی، حس مفید بودن، تأثیرگذاری و شناخته شدن بهعنوان یک فرد مثبت را در پی دارد. درواقع، ما کار خوب را نهفقط برای کمک به دیگران، بلکه در درجه اول برای کمک به خودمان انجام میدهیم.
انسانیت اقتضا میکند که با همه خوب و درست رفتار کنیم؛ رفتاری که بر وجهه انسانی ما، مهر تأیید بزند.
فکرش را بکنید اگر همه ما خود را ملزم میدانستیم که روزانه فقط یک کار خوب انجام دهیم—بله، فقط یک کار خوب—دنیا چه گلستانی میشد! همانطور که مولوی میگوید:
این جهان کوه است و فعل ما ندا
سوی ما آید نداها را صدا
این دنیا مانند کوهی است که اعمال ما همچون پژواک صدا در آن میپیچد و بهسوی خود ما بازمیگردد. اگر خوبی میخواهی، خوبی کن؛ اگر شادی میخواهی، شادی خلق کن؛ اگر بزرگی میخواهی، بزرگمنشانه رفتار کن.
اینها را گفتم تا یادآوری کنم که امروز، ۱۴ اسفندماه یا چهارم مارس، در تقویم ملی ما بهعنوان “روز احسان و نیکوکاری” نامگذاری شده است. حالا میخواهم از تو بپرسم: امروزت را با چه کار خوبی میخواهی شروع کنی؟