نوجوانان از زمانی که به رسمیت شناخته شدند و توانمندیهای خود را در همه زمینهها ثابت کردند، در دنیای خبر و خبرنگاری هم سرک کشیدند. از روزنامه دیواریهای متنوع مدرسه گرفته تا گزارشگری بازیهای محلهای بهخصوص فوتبال گل کوچیک و کلکل کردن با رقیبان و نشریات دانشجویی. اغلب نشریات مربوط به نوجوانان با همکاری مخاطبینش یعنی نوجوانان یا خبرنگاران افتخاری نوجوان همراه بوده و هست. چراکه تأثیر و نقش مخاطب در اثر سبب ارتقا و محبوبیت رسانه میشود. در دوچرخه یا رشد و سروش نوجوان رد پای نوجوانان خبرنگار دیده میشود. شما چه تجربه و خاطرهای درباره. خبرنگاری دارید؟ اخبار دوستی را برای دوستی دیگر بردن البته که حتما به نیت دوستی بیشتر یا خبری از مادر برای بابا بردن برای آشتی دادنشان یا خبری مهم و حیاتی از نامزدی برای خواهر بردن. همه بزرگترها تجربههای اینچنینی دارند که شاید از یاد برده باشند اما در اصل هرروز و همیشه ما یا در حال خبرنگاری هستیم یا خبرمی خوانیم یا میشنویم. همینکه دوتا گوش داریم که میشنویم و زبانی برای حرف زدن، خبره که جابجا میشه. گاهی یک خبر زندگی کسی را ویران یا نجات داده و این نشاندهنده اهمیت خبره. نوجوانها که عاشق یه خبرند که وقتی میشوند انگار دنیا را صاحب شدند اونم تعطیلی مدرسه است یا باریدن برف یا اعلام نتایج کنکور برای کنکوریهای عزیز یا…خلاصه همه اگر بگردیم لحظاتی داریم که از شنیدن خبری خوشحال یا غمگین شدیم و حالا حالاها باید منتظر شنیدن خبرهای متنوع و خبررسانیهای بیشمار باشیم…خبرنگار اتفاقات خوب باشیم…
فصل رویش هم باافتخار همراهان افتخاری خبرنگار و خبرساز را کنار خود دارد و از همه نوجوان ایرانزمین که جهان بابت خبرنگاری دعوت میکند.
اصلا چرا روز خبرنگار؟
در هفدهم مردادماه سال 1377، محمود صارمی خبرنگار خبرگزاریِ جمهوری اسلامی، به همراه هشت نفر از اعضای کنسولگری ایران در مزار شریف افغانستان به دست گروهک تروریستی طالبان به شهادت رسید. به همین مناسبت، شورای فرهنگ عمومی، هفدهم مردادماه هرسال را بهعنوان «روز خبرنگار» نامگذاری کرد.
اولین خبرنگار زن ایرانی کیست؟
اولین خبرنگار زن ایرانی، عزت ملک خانم یا همان اشرف السلطنه عزت الملک، دختر امامقلی میرزای عمادالدوله دولتشاهی بهعنوان یکی از نخستین زنان روزنامهنگار ایرانی محسوب میشود.
عزت ملک خانم در سال 1288 به عقد محمدحسن خان صنیعالدوله (اعتمادالسلطنه) درآمد و در دوران 25 سال زندگی مشترک عهدهدار امور مطبوعاتی بود و 9 نشریه انتشار داد و نامش بهعنوان نخستین وزیر انطباعات در تاریخ به ثبت رسید، در این مدت اشرف السلطنه صمیمانه با او همکاری کرد.
نقش این زن همچنین در تاریخ عکاسی ایران انکارناپذیر است و او را بهعنوان اولین عکاس زن ایران هم میشناسند.
اولین زن خبرنگار لهستانی: کلیر هالینگورث، در ۲۷ سالگی آغاز جنگ جهانی دوم را گزارش میکرد. او با گزارش کردن خبر جمع شدن 1000 تانک آلمانی در مرز لهستان درواقع آغاز جنگ جهانی دوم را اعلام کرد و بارها باعث نجات مردم بیگناه شده.
اصلا خبر چیه و خبرنگار کیه؟
کار خبرنگار، انعکاس اتقافات و حوادثی است که قابلیت خبرشدن و اطلاعرسانی به جامعه را دارد. لازمه خبرنگار خوب بودن، داشتن علم و دانش، تجربه و جسارت همراه با سرعت، دقت و صحت است تا بتواند موفق عمل کند.
خبرنگار کسى است که با اتکا به ذوق و استعداد شخصي، پس از گذرانيدن دوره آموزش تخصصى و همچنين با توجه به مسئوليت اجتماعى که اين حرفه بر عهده او مىگذارد، وظیفه کسب، تهيه، جمعآورى و تنظيم ‘اخبار’ و انتقال آنها را از طريق وسايل ارتباطجمعی (مطبوعات، راديو، تلويزيون و خبرگزاري) به مخاطبان بر عهده دارد.
حالا استخونبندی خبر چیه؟
۱-چه؟ (what)
۲- چرا؟ (why)
۳- که یا چهکسی؟ (who)
۴- کی یا چهوقت؟ (when)
۵- کجا؟ (where)
۶- چهطور؟ (how)
در سال ۱۹۷۸ از سوى سازمان يونسکو (سازمان آموزشي، علمى و فرهنگى ملل متحد)، اعلاميهاى راجع به نقش رسانههاى جمعى در تقويت صلح جهانى و تفاهم بينالمللى و لزوم تربيت اخلاقى و اجتماعى روزنامهنگاران به تصويب رسيد.
در اين مجموعه، آزادى مبادله اخبار و اطلاعات، يک حق اساسى تلقى شده و دستورالعملهاى اخلاقى براى کليه کسانى که در جمعآورى و کسب و نشر و تفسير اخبار و اطلاعات شرکت دارند، وضعشده است. در اين اعلاميه، ضمن تأکيد بر منشور جهانى ۱۹۴۸ سازمان ملل متحد، تصریحشده است که بر اساس اين قوانين، خبرنگاران مطبوعات بايد منتهاى درجه، کوشش کنند تا اخبار و اطلاعاتى که در اختيار عموم مىگذارند صحيح، دقيق و معتبر باشد.
پس فهمیدیم چقدر خبرنگار باید صادق و راستگو و منصف باشه و قضاوتهای شخصی خودش را وارد خبر نکند. همینطور فهمیدیم خبرنگار به خاطر همین خصلت موی دماغ خیلی از آدمهاست و اغلب دچار دردسر میشوند. فیلمها و کتابهای زیادی درباره خبرنگارانی خوندیم و دیدیم که دچار دردسر شدند.
خبرنگار فردی است که مسئولیت جمعآوری، تحقیق و ارائه اخبار را بر عهده دارد. خبرنگاران معمولاً در حوزههای مختلفی همچون سیاست، اقتصاد، فرهنگ، و ورزش فعالیت میکنند و اطلاعات را از منابع مختلفی مانند مصاحبهها، گزارشات دولتی، و اسناد رسمی جمعآوری میکنند.
خبرنگاران بهعنوان نقطه اتصال بین وقایع جهانی و عموم مردم، مسئولیتی سنگین بر دوش دارند. آنها نهتنها باید بهسرعت و با دقت اطلاعات را جمعآوری کنند، بلکه باید در مواجهه با خطرات متعدد، از جان خود در راه رساندن صدای حقیقت به گوش جهانیان مایه بگذارند. یک خبرنگار خوب، کسی است که از ریسکپذیری هراسی ندارد و همیشه در تلاش است تا حقیقت را آشکار سازد.
در عصر اطلاعات و فناوری، نقش خبررسانی و خبرنگاران بهعنوان پیامرسانان دقیق و سریع اطلاعات، بیشازپیش پررنگ و حیاتی است، چون دسترسی به اطلاعات و منابع مختلف بهسرعت و برقآسا ممکن شده، چالش اصلی در کسب اطلاعات صحیح و قابلاعتماد است.
خبرنگار، واسطهای است بین مردم و واقعیتهای اطرافشان. او با قلم و دوربین خود، وقایع و حوادث را ثبت و ضبط میکند و آنها را به اطلاع عموم میرساند. خبرنگار، چشم و گوش مردم است و وظیفه دارد آنها را ازآنچه در دنیای پیرامونشان میگذرد، آگاه کند.
خبرنگاری، شغلی پرمخاطره و پرمسئولیت است. خبرنگاران اغلب در شرایط خطرناک و سختی قرار میگیرند تا اخبار را به مردم برسانند. آنها ممکن است مورد تهدید قرار بگیرند یا حتی جان خود را از دست بدهند. اما بااینحال، از انجاموظیفه خود کوتاهی نمیکنند و همواره در تلاشاند تا مردم را از جریان امور آگاه سازند.
خبرنگاران باید به زبانهای مختلف مسلط باشند، توانایی تحقیق و جمعآوری اطلاعات را داشته باشند، و بتوانند بهطور واضح و مختصر مطالب را بیان کنند. آنها باید همچنین دارای شجاعت و قدرت تحمل فشار باشند تا بتوانند در شرایط سخت، به انجاموظیفه خود ادامه دهند.
خبرنگاران نقش مهمی در جامعه ایفا میکنند. آنها با اطلاعرسانی به مردم، به شکلگیری افکار عمومی کمک میکنند. خبرنگاران همچنین میتوانند با افشای فساد و نابرابریها، باعث ایجاد تغییر در جامعه شوند.
خبرنگاران، سربازان خط مقدم اطلاعرسانی هستند. آنها با فداکاری و ایثار، وظیفه خود را بهخوبی انجام میدهند و نقش مهمی در شکلگیری جامعه ایفا میکنند.
انواع خبرنگاری:
- خبرنگاری سیاسی
- خبرنگاری اجتماعی
- خبرنگاری اقتصادی
- خبرنگاری ورزشی
- خبرنگاری فرهنگی
- خبرنگاری محیطزیست
- خبرنگاری حوادث
چهرههای مشهور ایرانی که روزگاری خبرنگار بودند
رضا کیانیان قبل از ورود به سینما، یکی از خبرنگاران روزنامه اطلاعات در مشهد بود. وی به دلیل علاقه زیاد به خبرنگاری، حتی پس از ورود به سینما همدست از فعالیتهای رسانهای خود نکشید و در ادامه با مجلههایی مثل دنیای تصویر، فیلم و روزنامههای مختلف همکاری کرد.
رسول صدر عاملی، فعالیت فرهنگی و اجتماعی خود را از 17 سالگی با عنوان خبرنگاری آغاز کرد، وی اصلیترین گزارشگر بینالمللی اخبار مربوط به اقامت امام خمینی (ره) در نوفللوشاتو بود و در پرواز انقلاب تنها گزارش مستند تصویری و تنها مصاحبه امام را ثبت کرد. وی دبیر سرویس حوادث و سرویس مجلسی روزنامه اطلاعات هم بوده است.
جیرانی متولد 1330 در کاشمر است؛ او فعالیت کاری در مطبوعات را با سردبیری در مجله سینما در سال ۱۳۷۰ آغاز کرد و اجرای برنامه تلویزیونی هفت از دیگر کارهای رسانهای او به شمار میرود. فیلمهای قرمز، شام آخر، صورتی، سالاد فصل، پارکوی، ازجمله ساختههای او بوده است.
بهروزشعیبی یکی از کارگردانهای جوان و پرکاربا فیلمهای پرفروشی چون دارکوب، سیانور، دهلیز و سریال گلشیفته، پیش از ورود به دنیای سینما و کارگردانی، گفتگو با هنرمندان را در نشریات محله تهران به عهده داشت.
دنیای خبرها از نگاه خبرنگاران نوجوان
امروز صحبتمان درباره کسانی است که از نوجوانی پا به عرصه رسانه و خبرنگاری گذاشتند مثل جشنواره بینالمللی فیلم کودک و نوجوان که فرصتی ویژه برای حضور گرم و پرانرژی نوجوانان در فضای خبر و خبرنویسی است. خبرنگاران نوجوانی که پیش از شروع فعالیت خبری از منظر داشتن اطلاعات عمومی، فن بیان، هوش اجتماعی و خلاقیت در دو مرحله آزمون زیر ذرهبین قرار گرفتند و برگزیده میشوند.
یا خبرنگاران افتخاری نشریات مختص نوجوانان مثل دوچرخه، سروش نوجوان و …بگذریم با رشد فضای مجازی و فعالیت نوجوانان اکنون همه با داشتن موبایل و ابزار فضای مجازی به یک خبرنگار بدل شدند و سطح اطلاعرسانی بهشدت گسترشیافته و گاه باعث نجات و گاه باعث دردسر میشود. مثل هر خبرنگار متعدی باید مراقب انتشار خبر یا خبررسانی یا نقد و قضاوتمان باشیم تا دلی نلرزد و ظلمی صورت نگیرد.
فصل رویش مثل همیشه افتخار دارد میزبان خبرنگاران نوجوان باشد بابت هر خبری که ارزش خبری داشته باشد با ذکر منبع. منتظر خبرهای داغ و جذابتان هستیم.
فیلم درباره خبرنگار:
– چهرهای میان جمعیت (A Face in the Crowd)
– نمایش ترومن (The Truman Show)
–همه مردان رئیسجمهور (All the President’s Men)
–شبگرد (Nightcrawler)
–تکخال در حفره Ace in the Hole)
–شبکه (Network)
– نفوذی (The Insider)
–اسپات لایت: اوج روزنامهنگاری تحقیقی
—ورونیکا گورین: روزنامهنگاری تا پای جان
–وضعیت بازی: خبرنگارِ کارآگاه
–شهر خدا: از نوجوانی در میدانِ عکاسی خبری
–میناماتا: تا کهنسالی در میدانِ عکاسی خبری!
کتاب درباره خبرنگار:
-رمان «ژورنالیست»، اثر مریم دلیر / انتشارات شادان
– کتاب خبرنگار
نویسنده:باب دوترو
مترجم:علیاکبر عبدالرشیدی
انتشارات:نشر گویا
خاطرات نویسنده را از زندگی پرماجرای حرفهایاش در قالب داستانهایی که پرده از ابعاد گوناگون زندگی خبرنگاری و دردسرهای آن برمیدارند در اختیار میگذارد و سهم رسانهها را در حمایت مالی و دیگر حمایتها از افراد مشغول در این زمینه روشن میکند.
–کتاب همینگویِ خبرنگار: ۷۵ مقاله و گزارش خبری منتخب از چهاردهه روزنامهنگاری ارنست همینگوی را دربردارد که توسط ویلیام م. وایت گردآوریشده است. کتاب، شامل یکسوم از مقالات چاپشده همینگوی در روزنامهها و مجلات مختلف است.
–کتاب رسوایی قرن: گلچینی از مقالههای روزنامهنگاری یکی از چهرههای ماندگار ادبیات قرن بیستم که میراثی عظیمتر از آثار جاودانهاش به شمار میآید. همانطور که مارکز در واپسین سالهای عمرش گفته بود: «دوست دارم بیش از آنکه برای صدسال تنهایی یا جایزه نوبل در یادها بمانم، بهواسطه حرفه روزنامهنگاریام شناخته شوم.» این مجموعه گزیدهای از چهار دهه فعالیت روزنامهنگاری تماموقت، جنجالی و افشاگر اوست که طی مقالههایی در روزنامههای مختلف به چاپ رسیده و زمینهساز آثار بزرگ او تا رسیدن به جایزه نوبل در سال ۱۹۸۲ بوده است.